Deel deze pagina

Duurzaamheid binnen de luchtvaart

“Duurzaamheid is voor ons een complex vraagstuk. Als je naar duurzaamheid kijkt in de definitie van klimaatimpact, dan heeft luchtvaart hier invloed op. We willen dat studenten bewust van duurzaamheid en klimaatvraagstukken de markt opgaan. Wat is de impact van reizen en hoe ga je daar mee om? Hier wordt op verschillende manieren aandacht aan besteed. Een voorbeeld is de programmalijn Duurzaamheid via House of Aviation."

 

"Hiervoor worden alternatieve vormen voor energie onderzocht. Zo is er een waterstofcel gekocht om te onderzoeken of we daar ooit op kunnen vliegen. Ook zijn er plannen gemaakt om te kijken hoe we kunnen omgaan met elektrisch vliegen", aldus Ivo. "Er is een voornemen om een elektrisch vliegtuig te kopen, om de studenten hierop voor te bereiden. Want studenten die de opleiding Vliegtuigtechniek volgen moeten ook leren hoe ze zo’n soort vliegtuig onderhouden. Het is een operationeel vliegtuig, waar gewoon mee wordt gevlogen. Niet dat studenten daar de oceaan mee overgaan, dat kan nog niet. Het is echt een eerste stap en alleen nog voor korte afstanden. Maar je ziet die afstanden steeds groter worden. De eerste elektrische auto’s kwamen ook niet zo heel ver. En als je ziet hoe dat nu gaat in toch een relatief korte tijd, dan is dat wel kansrijk. Er wordt echt gewerkt aan de transitie naar een meer duurzame samenleving.”

 

Hoe ga je om met duurzaamheid in een branche die veel impact op het klimaat heeft? Ivo van Oosterhout, in 2021 directeur Bedrijfsvoering en Innovatie bij MBO College Airport vertelt.

Verduurzamen curriculum opleiding Mode

“De mode- en textielindustrie is een van de meest vervuilende industrieën wereldwijd. We proberen daarom studenten bewust te maken van het belang van een schone en eerlijke mode-industrie", aldus Mascha. "We zijn gestart met een nieuw lesprogramma voor de eerstejaarsstudenten waarin duurzaamheid als rode draad door alle lessen loopt. Nu werken we toe naar een volledig circulair programma binnen de opleiding."

 

"Zo krijgen de studenten verschillende lesmodules, zoals Introduction to Fashion, My Fashion Footprint, Journey of the Jeans en Wanna Make Pants?!, waarbij naast duurzaamheid/’circular fashion’ ook diversiteit en inclusie centraal staan. Binnen de lesmodules gaan de studenten op zoek gaan naar hun eigen identiteit in de modewereld, maar ook als consument, en worden ze bewust gemaakt van hun eigen ‘footprint’. Welke kleding heb je in je kast hangen en kun je het een tweede leven geven?"

 

"Zo zijn we samen met studenten een ‘repair hub’ gestart. Hier kunnen bezoekers tijdens open dagen terecht om hun jeans te laten repareren door middel van een Japanse naaitechniek. De reparatie blijft zichtbaar, wat juist extra waarde aan je oude jeans geeft. Elke stap in de productieketen van kleding moet worden herzien en we moeten onze kleding herwaarderen. Daarnaast zou ook juist fast fashion circulair moeten worden. Dat is een van de belangrijkste stappen die we moeten zetten."

 

"Volgens de internationale organisatie Eco-schools zijn wij als opleiding al goed op weg en ontvingen we al een certificaat hiervoor. Hopelijk komen we bekend te staan als duurzame Mode-opleiding en trekken we studenten aan die hier ook graag mee aan de slag willen. Ook willen we andere opleidingen hiermee inspireren.”

 

Opleidingsmanager Mode bij MBO College Hilversum, Mascha van Zijverden, is samen met het docententeam actief bezig met het verduurzamen van het hele curriculum.

Projecten uitgelicht:

Les in circulaire context

“In 2018 bedachten we dat het goed was om te kijken naar duurzaamheid en circulaire economie. We leiden studenten op voor de arbeidsmarkt en daar zit een heel economisch aspect aan. Na onderzoek onder de ondernemers in de regio kwam naar voren dat het voor alle bedrijfstakken een urgent verhaal is. En met de klimaatmars van studenten was het duidelijk dat we hier met het onderwijs op in moesten spelen”, aldus Maurijn.

 

“Het practoraat is gericht op samenwerking met de hogescholen Windesheim en Aeres uit de omgeving. Sinds de start van het schooljaar (2022-2023) krijgen mbo-studenten samen met hbo-studenten challenges met vraagstukken van bedrijven. Dit vraagstuk kan over van alles gaan, van afvalreductie tot hoe je circulair kunt bouwen. Dit is onderdeel van een nieuwe leerlijn. Daarnaast is de leerlijn ‘Duurzaamheid in beroep’ in het leven geroepen. Dit keuzedeel of vak is geborgd in het curriculum zodat alle studenten het moeten volgen. Ze krijgen eerst anderhalf uur per week les en werken dan toe naar een eindopdracht. De eindopdracht is onderzoeken hoe circulair hun stagebedrijf is en hier advies over geven. De docenten zitten ook niet stil, zij hebben de opdracht gekregen om na te denken hoe zij hun lessen in een circulaire context vorm kunnen geven. Niet alleen de docenten denken hier over na, over twee jaar moet iedereen van het college deze vraag kunnen beantwoorden. Van conciërge tot managementteam. Dan ben je de school echt aan het omzetten naar een duurzame school waar op een duurzame manier les wordt gegeven.”

 

Op MBO College Lelystad is drie jaar geleden het practoraat Circulaire Regionale Economie gestart. Dit practoraat zorgt ervoor dat duurzaamheid in het curriculum van alle opleidingen geborgd wordt. Practor Maurijn Odé is hier projectleider van.

Meer weten?

Wil je meer weten over het practoraat Circulaire Regionale Economie en het borgen van duurzaamheid in het curriculum?  Neem neem een kijkje op de website of neem contact op met Maurijn Odé door een e-mail te sturen naar: m.ode@rocvf.nl.

Doel 2026

“Het uiteindelijke doel in 2026 is dat duurzaamheid in het curriculum van iedere opleiding is gewaarborgd. Met kleine stapjes gaan we die kant op. Ook moeten we als organisatie een goed voorbeeld zijn. Het moet verweven worden in onze identiteit, zodat je ziet en voelt dat duurzaamheid onderwerp van gesprek is. Dat krijgen we ook terug van studenten: zorg dat je verhaal klopt en laat dit ook in je gedrag zien. Practice what you preach”, sluit Dieuwertje af.

Voordat Dieuwertje zich bezighield met het thema duurzaamheid heeft ze verschillende andere rollen binnen het ROC van Amsterdam - Flevoland vervult. In 2010 startte ze als zorgcoördinator op MBO College Zuidoost, daarnaast leidde ze verschillende projecten, was ze betrokken bij de studentenraad en groeide vanuit daar door naar een bredere rol binnen de organisatie. “Ik kreeg destijds de opdracht van de voorzitter van MBO College Zuidoost, Robert-Jan Janssen, om duurzaamheid binnen de organisatie verder te brengen. Hier kwam ik erachter dat we het thema integraal moesten benaderen, het raakt al onze studenten en daarmee al onze opleidingen en onze bedrijfsvoering.”

Dieuwertje Westerbaan is binnen het ROC van Amsterdam - Flevoland lid van het Strategisch Transitie Team en drager van het strategisch thema duurzaamheid. Deze rol vervult ze sinds januari 2022. Tijd om kennis te maken met Dieuwertje. Hoe is ze in deze rol terechtgekomen? Wat heeft ze tot nu toe kunnen doen op het gebied van dit thema? En welk doel wil ze op het gebied van duurzaamheid in 2026 hebben bereikt?

Krachten bundelen

voor een eigen Green Office. Veel andere hogescholen en universiteiten hadden al een Green Office, alleen in het mbo was het nog niet gebruikelijk.”

 

Dieuwertje wenst dat we binnen ieder mbo-college en dienst de stem van de student een plek geven. “Dit kan in de vorm van een Green Office, maar dat kan ook op andere manieren. Afhankelijk van wat past. De student als volwaardig partner benaderen is nog iets waar er in kunnen groeien.”

 

“Duurzaamheid is het containerbegrip en dat maakt het complex. Het gaat niet alleen over het milieu, maar het raakt alle Sustainable Development Goals (SDG). Denk aan klimaatactie, verminderde ongelijkheid en partnerschap. De drie dragende strategische thema’s gaan daarbij hand in hand, we moeten het echt samen doen. Sociale innovatie is de manier om onze krachten te bundelen en al lerend verder te komen. Waarin de student een heel belangrijke rol speelt. Als opdrachtgever en intern geweten, maar ook als mede innovator. Om de student meer inspraak te geven ontstond het idee

Strategisch Transitie Team

voor ons als organisatie? Daarnaast is al een beweging gaande op de thema's. We zijn in kaart aan het brengen wat er allemaal al gebeurt binnen de organisatie. Deze initiatieven, projecten en processen willen we zichtbaar maken binnen de organisatie en aan elkaar verbinden, zodat we van elkaar kunnen leren. Zo ontstaat verandering.”

Inmiddels is duurzaamheid een van de dragende strategische thema’s van de nieuwe meerjarenstrategie. Dieuwertje werd gevraagd om de trekker van dit thema te worden en samen met André Cairo en Janneke Gulen het Strategisch Transitie Team te vormen. “Wij kunnen ondersteunen in het samen laden van de thema's. Wat betekent dit thema voor jou, je team, college, school, dienst en

“Duurzaamheid is het containerbegrip en dat maakt het complex. Het gaat niet alleen over het milieu, maar het raakt alle Sustainable Development Goals (SDG).”

Interview met Dieuwertje Westerbaan

‘Duurzaamheid raakt al onze studenten’

Wij zetten ons in voor een duurzame toekomst. Daarom verankeren wij Sustainable Development Goals in ons onderwijs en de organisatie. Onze ambitie is om onze studenten op te leiden tot burgers en professionals die kunnen bijdragen aan een duurzame toekomst in het geloof dat we samen echt dingen kunnen veranderen. Onze organisatie is tegelijkertijd rolmodel voor onze studenten en onze omgeving. Daarom reduceren wij onze footprint. Wil je meer weten? Neem dan contact op met Dieuwertje Westerbaan van het Strategisch Transitie Team, d.westerbaan@rocva.nl. Binnen onze colleges zijn themaregisseurs aangesteld om deze onderwerpen verder te brengen. Voor duurzaamheid zijn dit Odette Vermeulen (directie MBO College Zuidoost) en Farida el Allati (directeur Huisvesting & Inkoopmanagement).

Duurzaamheid

Duurzaamheid binnen de luchtvaart

“Duurzaamheid is voor ons een complex vraagstuk. Als je naar duurzaamheid kijkt in de definitie van klimaatimpact, dan heeft luchtvaart hier invloed op. We willen dat studenten bewust van duurzaamheid en klimaatvraagstukken de markt opgaan. Wat is de impact van reizen en hoe ga je daar mee om? Hier wordt op verschillende manieren aandacht aan besteed. Een voorbeeld is de programmalijn Duurzaamheid via House of Aviation."

 

"Hiervoor worden alternatieve vormen voor energie onderzocht. Zo is er een waterstofcel gekocht om te onderzoeken of we daar ooit op kunnen vliegen. Ook zijn er plannen gemaakt om te kijken hoe we kunnen omgaan met elektrisch vliegen", aldus Ivo. "Er is een voornemen om een elektrisch vliegtuig te kopen, om de studenten hierop voor te bereiden. Want studenten die de opleiding Vliegtuigtechniek volgen moeten ook leren hoe ze zo’n soort vliegtuig onderhouden. Het is een operationeel vliegtuig, waar gewoon mee wordt gevlogen. Niet dat studenten daar de oceaan mee overgaan, dat kan nog niet. Het is echt een eerste stap en alleen nog voor korte afstanden. Maar je ziet die afstanden steeds groter worden. De eerste elektrische auto’s kwamen ook niet zo heel ver. En als je ziet hoe dat nu gaat in toch een relatief korte tijd, dan is dat wel kansrijk. Er wordt echt gewerkt aan de transitie naar een meer duurzame samenleving.”

 

Hoe ga je om met duurzaamheid in een branche die veel impact op het klimaat heeft? Ivo van Oosterhout, in 2021 directeur Bedrijfsvoering en Innovatie bij MBO College Airport vertelt.

Verduurzamen curriculum opleiding Mode

“De mode- en textielindustrie is een van de meest vervuilende industrieën wereldwijd. We proberen daarom studenten bewust te maken van het belang van een schone en eerlijke mode-industrie", aldus Mascha. "We zijn gestart met een nieuw lesprogramma voor de eerstejaarsstudenten waarin duurzaamheid als rode draad door alle lessen loopt. Nu werken we toe naar een volledig circulair programma binnen de opleiding."

 

"Zo krijgen de studenten verschillende lesmodules, zoals Introduction to Fashion, My Fashion Footprint, Journey of the Jeans en Wanna Make Pants?!, waarbij naast duurzaamheid/’circular fashion’ ook diversiteit en inclusie centraal staan. Binnen de lesmodules gaan de studenten op zoek gaan naar hun eigen identiteit in de modewereld, maar ook als consument, en worden ze bewust gemaakt van hun eigen ‘footprint’. Welke kleding heb je in je kast hangen en kun je het een tweede leven geven?"

 

"Zo zijn we samen met studenten een ‘repair hub’ gestart. Hier kunnen bezoekers tijdens open dagen terecht om hun jeans te laten repareren door middel van een Japanse naaitechniek. De reparatie blijft zichtbaar, wat juist extra waarde aan je oude jeans geeft. Elke stap in de productieketen van kleding moet worden herzien en we moeten onze kleding herwaarderen. Daarnaast zou ook juist fast fashion circulair moeten worden. Dat is een van de belangrijkste stappen die we moeten zetten."

 

"Volgens de internationale organisatie Eco-schools zijn wij als opleiding al goed op weg en ontvingen we al een certificaat hiervoor. Hopelijk komen we bekend te staan als duurzame Mode-opleiding en trekken we studenten aan die hier ook graag mee aan de slag willen. Ook willen we andere opleidingen hiermee inspireren.”

 

Opleidingsmanager Mode bij MBO College Hilversum, Mascha van Zijverden, is samen met het docententeam actief bezig met het verduurzamen van het hele curriculum.

Projecten uitgelicht:

Les in circulaire context

“In 2018 bedachten we dat het goed was om te kijken naar duurzaamheid en circulaire economie. We leiden studenten op voor de arbeidsmarkt en daar zit een heel economisch aspect aan. Na onderzoek onder de ondernemers in de regio kwam naar voren dat het voor alle bedrijfstakken een urgent verhaal is. En met de klimaatmars van studenten was het duidelijk dat we hier met het onderwijs op in moesten spelen”, aldus Maurijn.

 

“Het practoraat is gericht op samenwerking met de hogescholen Windesheim en Aeres uit de omgeving. Sinds de start van het schooljaar (2022-2023) krijgen mbo-studenten samen met hbo-studenten challenges met vraagstukken van bedrijven. Dit vraagstuk kan over van alles gaan, van afvalreductie tot hoe je circulair kunt bouwen. Dit is onderdeel van een nieuwe leerlijn. Daarnaast is de leerlijn ‘Duurzaamheid in beroep’ in het leven geroepen. Dit keuzedeel of vak is geborgd in het curriculum zodat alle studenten het moeten volgen. Ze krijgen eerst anderhalf uur per week les en werken dan toe naar een eindopdracht. De eindopdracht is onderzoeken hoe circulair hun stagebedrijf is en hier advies over geven. De docenten zitten ook niet stil, zij hebben de opdracht gekregen om na te denken hoe zij hun lessen in een circulaire context vorm kunnen geven. Niet alleen de docenten denken hier over na, over twee jaar moet iedereen van het college deze vraag kunnen beantwoorden. Van conciërge tot managementteam. Dan ben je de school echt aan het omzetten naar een duurzame school waar op een duurzame manier les wordt gegeven.”

 

Op MBO College Lelystad is drie jaar geleden het practoraat Circulaire Regionale Economie gestart. Dit practoraat zorgt ervoor dat duurzaamheid in het curriculum van alle opleidingen geborgd wordt. Practor Maurijn Odé is hier projectleider van.

Meer weten?

Wil je meer weten over het practoraat Circulaire Regionale Economie en het borgen van duurzaamheid in het curriculum?  Neem neem een kijkje op de website of neem contact op met Maurijn Odé door een e-mail te sturen naar: m.ode@rocvf.nl.

Krachten bundelen

“Duurzaamheid is het containerbegrip en dat maakt het complex. Het gaat niet alleen over het milieu, maar het raakt alle Sustainable Development Goals (SDG). Denk aan klimaatactie, verminderde ongelijkheid en partnerschap. De drie dragende strategische thema’s gaan daarbij hand in hand, we moeten het echt samen doen. Sociale innovatie is de manier om onze krachten te bundelen en al lerend verder te komen. Waarin de student een heel belangrijke rol speelt. Als opdrachtgever en intern geweten, maar ook als mede innovator. Om de student meer inspraak te geven ontstond het idee voor een eigen Green Office. Veel andere hogescholen en universiteiten hadden al een Green Office, alleen in het mbo was het nog niet gebruikelijk.”

 

Dieuwertje wenst dat we binnen ieder mbo-college en dienst de stem van de student een plek geven. “Dit kan in de vorm van een Green Office, maar dat kan ook op andere manieren. Afhankelijk van wat past. De student als volwaardig partner benaderen is nog iets waar er in kunnen groeien.”

 

Doel 2026

“Het uiteindelijke doel in 2026 is dat duurzaamheid in het curriculum van iedere opleiding is gewaarborgd. Met kleine stapjes gaan we die kant op. Ook moeten we als organisatie een goed voorbeeld zijn. Het moet verweven worden in onze identiteit, zodat je ziet en voelt dat duurzaamheid onderwerp van gesprek is. Dat krijgen we ook terug van studenten: zorg dat je verhaal klopt en laat dit ook in je gedrag zien. Practice what you preach”, sluit Dieuwertje af.

Strategisch Transitie Team

Inmiddels is duurzaamheid een van de dragende strategische thema’s van de nieuwe meerjarenstrategie. Dieuwertje werd gevraagd om de trekker van dit thema te worden en samen met André Cairo en Janneke Gulen het Strategisch Transitie Team te vormen. “Wij kunnen ondersteunen in het samen laden van de thema's. Wat betekent dit thema voor jou, je team, college, school, dienst en voor ons als organisatie? Daarnaast is al een beweging gaande op de thema's. We zijn in kaart aan het brengen wat er allemaal al gebeurt binnen de organisatie. Deze initiatieven, projecten en processen willen we zichtbaar maken binnen de organisatie en aan elkaar verbinden, zodat we van elkaar kunnen leren. Zo ontstaat verandering.”

Interview met Dieuwertje Westerbaan

Voordat Dieuwertje zich bezighield met het thema duurzaamheid heeft ze verschillende andere rollen binnen het ROC van Amsterdam - Flevoland vervult. In 2010 startte ze als zorgcoördinator op MBO College Zuidoost, daarnaast leidde ze verschillende projecten, was ze betrokken bij de studentenraad en groeide vanuit daar door naar een bredere rol binnen de organisatie. “Ik kreeg destijds de opdracht van de voorzitter van MBO College Zuidoost, Robert-Jan Janssen, om duurzaamheid binnen de organisatie verder te brengen. Hier kwam ik erachter dat we het thema integraal moesten benaderen, het raakt al onze studenten en daarmee al onze opleidingen en onze bedrijfsvoering.”

Dieuwertje Westerbaan is binnen het ROC van Amsterdam - Flevoland lid van het Strategisch Transitie Team en drager van het strategisch thema duurzaamheid. Deze rol vervult ze sinds januari 2022. Tijd om kennis te maken met Dieuwertje. Hoe is ze in deze rol terechtgekomen? Wat heeft ze tot nu toe kunnen doen op het gebied van dit thema? En welk doel wil ze op het gebied van duurzaamheid in 2026 hebben bereikt?

‘Duurzaamheid raakt al onze studenten’

“Duurzaamheid is het containerbegrip en dat maakt het complex. Het gaat niet alleen over het milieu, maar het raakt alle Sustainable Development Goals (SDG).”

Wij zetten ons in voor een duurzame toekomst. Daarom verankeren wij Sustainable Development Goals in ons onderwijs en de organisatie. Onze ambitie is om onze studenten op te leiden tot burgers en professionals die kunnen bijdragen aan een duurzame toekomst in het geloof dat we samen echt dingen kunnen veranderen. Onze organisatie is tegelijkertijd rolmodel voor onze studenten en onze omgeving. Daarom reduceren wij onze footprint. Wil je meer weten? Neem dan contact op met Dieuwertje Westerbaan van het Strategisch Transitie Team, d.westerbaan@rocva.nl. Binnen onze colleges zijn themaregisseurs aangesteld om deze onderwerpen verder te brengen. Voor duurzaamheid zijn dit Odette Vermeulen (directie MBO College Zuidoost) en Farida el Allati (directeur Huisvesting & Inkoopmanagement).

Duurzaamheid